Opis kierunku:

Studia Podyplomowe Literatura dla dzieci i młodzieży: kultura – edukacja – nowe media są zaprojektowane tak, aby realizować cel doskonalenia kształcenia. Adresatami Studiów są absolwenci studiów wyższych I lub II stopnia kierunków humanistycznych (mieszkający w Polsce i za granicą), pragnący uzyskać lub poszerzyć kwalifikacje w zakresie znajomości, analizy i interpretacji tekstów kultury kierowanych do niedorosłego odbiorcy. Studia zostały zaplanowane również z myślą o osobach, które pragną doskonalić swoje umiejętności i poszerzyć horyzonty w pracy z dziećmi i młodzieżą, są więc przeznaczone także dla bibliotekarzy, nauczycieli (również szkół polonijnych), animatorów kultury, edukatorów kulturalnych, wydawców, księgarzy, osób związanych z instytucjami kulturalnymi (domami kultury, muzeami, organizacjami pozarządowymi itd.), rodziców chcących poszerzyć swoją wiedzę na temat tekstów kultury dla dzieci i młodzieży oraz wszystkich osób zainteresowanych proponowaną tematyką (w Polsce i za granicą).

Przewidziane w programie zajęcia zachowują najwyższe standardy edukacyjne, nadążają za wyzwaniami współczesnej, szybko zmieniającej się rzeczywistości, a jednocześnie są atrakcyjne, np. przewidują warsztaty z twórcami książek dla dzieci: pisarzami, ilustratorami, edukatorami oraz badaczami literatury dla dzieci i młodzieży także z zagranicy.

Zajęcia przewidziane w planie studiów pokazują także istotne zagadnienie: jak wiedzę polonistyczną można “przekształcić” i dostosować do sfery społecznej  (z tzw. “wyjściem poza tekst” i odniesieniami do rzeczywistości pozaliterackiej) w związku z tym – prowadzenie niektórych zajęć i warsztatów zakłada realizację konkretnego celu: wzmacnianie współpracy z różnymi instytucjami przynależnymi do obszaru edukacji, kultury i sztuki (np. DODN-em, bibliotekami czy Muzeum Pana Tadeusza) oraz współpracę z absolwentami naszej uczelni. Ponadto – co należy podkreślić – studia reprezentują model teoretyczno-praktyczny ze szczególnym naciskiem na edukację popularyzującą naukę.

Przeprowadzenie zajęć przy kooperacji z ważnymi instytucjami kulturalnymi umożliwia zaś realizację celu, jakim jest wzmacnianie współpracy z otoczeniem społeczno-gospodarczym (m.in. współpraca z podmiotami sfery kultury i sztuki, współpraca z instytucjami edukacyjnymi, rozwój współpracy z absolwentami Uczelni), co w konsekwencji pozwoli na wzbogacanie oraz aktualizowanie oferty dydaktycznej i badawczej uczelni.

Ogólne cele kształcenia, przewidywane możliwości zatrudnienia i kontynuacji kształcenia:
Głównym celem Studiów jest zapoznanie studentów z najnowszymi zjawiskami zachodzącymi w przestrzeni literatury i książki dziecięcej oraz młodzieżowej, a także przekazanie wiedzy na temat metod analizowania oraz interpretowania współczesnych tekstów kultury, których odbiorcami są dzieci i młodzież. W szczególności uwzględnione zostaną różne obiegi komunikacyjne i medialne oraz ich wpływ na kształt literatury dziecięcej i młodzieżowej we współczesnych czasach. Słuchacze studiów podyplomowych będą mieli możliwość zapoznać się z najnowszymi tekstami kultury (literaturą, filmami, serialami, grami, komiksami itd.) kierowanymi do niedorosłych odbiorców. Przewidziany program zakłada edukację polimedialną, uwzględniającą zjawiska i fenomeny zachodzące w przestrzeni współczesnej kultury dziecięcej i młodzieżowej. Słuchacze mają możliwość uczestniczenia w zajęciach specjalizacyjnych poświęconych zagadnieniom edukacji wielokulturowej oraz kultury popularnej, co daje możliwość uzyskania kompetencji zarówno teoretycznych (elementy z zakresu m.in. historii literatury, genologii, folklorystyki, antropologii kulturowej, edukacji polonistycznej), jak i praktycznych (m.in. umiejętność tworzenia scenariuszy lekcji i warsztatów poświęconych literaturze dziecięcej i młodzieżowej, praktyczne zastosowanie nowych mediów w edukacji, wykorzystanie różnorodnych tekstów kultury w pracy z niedorosłym odbiorcą).

Założenia programowe realizowane będą w oparciu o interdyscyplinarne narzędzia i metody badawcze, co pozwoli ukazać literaturę dziecięcą i młodzieżową jako wieloaspektowe zagadnienie. Zajęcia projektowane są tak, aby studenci nabyli wiedzę zarówno teoretyczną (formy wykładowe), jak i praktyczną (formy konwersatoryjne, warsztaty). Zajęcia prowadzi wykwalifikowana kadra Uniwersytetu Wrocławskiego oraz specjaliści związani na co dzień z rynkiem książki dziecięcej i młodzieżowej (m.in. pisarze), edukatorzy muzealni, bibliotekarze, jak również specjaliści zajmujący się promocją czytelnictwa, dzięki czemu zarówno treści oferowanych zajęć, jak i formy zajęć mają charakter interdyscyplinarny i spełniają najwyższe europejskie standardy.

Na studiach realizowane będą cztery wyraźnie wyodrębnione ścieżki:

• historyczna – ukazująca przemiany w literaturze i książce dla dzieci i młodzieży (od dawniej do dziś)
• koncentryczna – przedstawiająca  zmiany w perspektywie oglądu literatury dziecięcej i młodzieżowej w układzie: od tekstu do wyjścia poza tekst (tu układem odniesienia byłby obszar kultury popularnej ze szczególnym uwzględnieniem zagadnień adaptacji, zabawy konwencjami oraz kwestie wydawnicze).
• edukacyjna – ukazująca socjokulturowy, aksjologiczny i estetyczny wymiar literatury i książki dla dzieci (z uwzględnieniem istotnego aspektu recepcji: realnego dziecięcego odbiorcy/czytelnika/ucznia, jego potrzeb i horyzontów oczekiwań)
• medialna – promująca m.in. wiedzę o filmie dla dzieci i młodzieży oraz współczesne wyzwania nowych mediów ( w tym gamifikację) z kulturą uczestnictwa.

Każda z wymienionych ścieżek realizowana jest przez wykwalifikowaną kadrę uniwersytecką oraz specjalistów związanych z poszczególnymi przedmiotami ujętymi w programie.

Tak projektowane studia dają możliwość rozszerzenia swoich kwalifikacji i umiejętności, które przyczynić mogą się nie tylko do awansów zawodowych, lecz także do uzyskania zatrudnienia m.in. w sektorach rynku zajmujących się edukacją, kulturą, rynkiem książki i promocją czytelnictwa, działalnością popularyzującą wiedzę o kulturze oraz literaturze dziecięcej i młodzieżowej.

Cele szczegółowe
Po ukończeniu Studiów słuchacze:

• dysponują praktycznymi umiejętnościami wykorzystania współczesnych tekstów kultury w pracy z niedorosłymi odbiorcami,
• dysponują wiedzą teoretyczną związaną z funkcjonowaniem książki i literatury dziecięcej oraz młodzieżowej w różnych obiegach medialnych z uwzględnieniem wzajemnych relacji tekstów w poszczególnych mediach,
• potrafią przygotować scenariusz zajęć (lekcji, warsztatów) w oparciu o różne teksty kultury z wykorzystaniem nowoczesnych metod aktywizujących młodego odbiorcę,
• dysponują krytycznym aparatem pozwalającym im na selekcję tekstów wartościowych i indywidualnie odpowiadających na zapotrzebowanie niedorosłego odbiorcy,
• znają instytucje zajmujące się edukacją kulturową i popularyzacją czytelnictwa wśród niedorosłych odbiorców,
• znają najnowsze metody badań literatury dziecięcej i młodzieżowej,
• mają wiedzę dotyczącą obiegu książki dla dzieci i młodzieży na współczesnym rynku wydawniczym,
• potrafią analizować i interpretować audiowizualne współczesne teksty kultury,
• mają wiedzę dotyczącą procesu twórczego oraz mechanizmów tworzenia narracji i świata przedstawionego w tekstach literackich dla dzieci i młodzieży.

Metody realizacji celów polegają na czytaniu i analizowaniu zalecanej literatury przedmiotu, dyskusjach, indywidualnych i grupowych projektach i prezentacjach, wykonywaniu scenariuszy zajęć o charakterze edukacyjnym, uczestniczeniu w warsztatach prowadzonych przez wykładowców uniwersyteckich oraz specjalistów związanych z kulturą dziecięcą i młodzieżową (bibliotekarzy, edukatorów muzealnych, twórców programów telewizyjnych dla dzieci, pisarzy).

Rekrutacja 2024/2025:

Kierownik studiów: dr hab. Dorota Michułka
Instytut Filologii Polskiej
pl. Biskupa Nankiera 15b
50-140 Wrocław

tel. 71 375 25 59
aleksandra.kowalska@uwr.edu.pl
dorota.michulka@uwr.edu.pl

Instytut Filologii Polskiej
pl. Biskupa Nankiera 15b, pok. 111
50-140 Wrocław